АССОЦИАЦИЯТА Э’НК’У ЛЫН’ЫРКЫНИН А’К’ЭМЛЁЛЬАТГЫРГЫН

Текст на русском языке http://www.ks87.ru/050049124051053050050.html



Иван О’МРУВЪЕ

Перевод. «Мигчитлык’ылти рыролтатынво а’к’эмлёльатгыргын нымнымыткук Чаакэн районкэн» – ынкэгйит гатвален омакатгыргын к’итпыльин Чаакэн филиален Региональныкэн общественныкэн организациен «Ассоциация коренных малочисленных народов Чукотки».

ЭНЪАТЭТЫ РЫТЧЫЁЛК’ЫЛ ЗАКОНЫНЛЯГЫРГЫН
– Омакатынвык гивлинэт, ин’к’ун энъатэты этчыкэ федеральныкэн законынлягыргын вагыргыгъет э’к’имлынвилыткувкин чекыяакэн нымнымыткук ынкъам эмъейвэчу лын’ык винвэ э’к’имлывитлыткульыт, ытри этэнымчен’кэ рытык, рымагтэты рэвытрэтыркын а’к’эмлёльатгыргын, ипэ этъо мыкын’ ратван’н’он’ыт э’к’имлюльэтыльыт, – нивк’ин корреспондентэты «КС» авынконсультант Чаакэн районык Управлениен вагыргыгъет авынчукоткальэн Аппаратэн Губернаторэн ынкъам Правительствэн ЧАО Елена Евтюхова. – Нэкэм гагтакавкэта, титэ, эмъэк’эмлюльэтык ынпыянвыт, гэтэвиминн’э нэнэнэт, к’ол гитэ гэвъитэ ытри. Амынк’эната к’итпыльыт филиален Округкэн ассоциациен эрмэрык рээн вагыргынлякэн умэкэтгъэт вэтгаво лын’ынвы мигчитлык’ылти рыролтатынво а’к’эмлёльатгыргын.

ГЫНРЫРУ ЛЫН’ЫК ВИНВЭ Э’К’ИМЛЫВИЛЫ- ТКУЛЬЫТ ЫНКЪАМ Э’К’ИМЛЮЛЬЭТЫЛЬЫТ
Омакатыльэты ганымн’ылявлен, ин’к’ун нынныкалеёттэ эрмэтэ Чаакэн районкэн Евгений Данилюкына, эмтэгъен’ык нымытвальыт нымнымыткукин, армарыкы предприятияткокэн ынкъам организацияткокэн, эмынвилыткувъювык рачыко, мигчитльин коллективыткок, вэты ромакавъёлк’ылтэ вэтгаво лын’ынво ынк’энат а’к’алтатгыргыт, ин’к’ун ныпаанат э’к’имлынвилыткувык. Татлын’ыт эрмэргин гатвыленат ынк’эн омакатынвык.
О’ран’ лымн’э гатвылен мигчир общественностэн нымнымыткук районкэн. К’итпыльыт районкэн ассоциациен гивлинэт, ин’к’ун ымыльо нымнымыткук рэк’итпылдьэнн’ыркыт мигчирэтык ынкэгйит, кытъаткэ-ым ынкы мэчуйн’э к’этпъоравэтльат тумгырык инэнлельыт. Ыныкит-ым эпакы рылямгок мигчитти ванвыткок, рэмкын юрэк’ рэнъататын’н’огъа. Ынкэгйит кытъымэтыльылк’ылти ванэван амыргынан эрмэт нымнымыткукин, ымы сельскакэн эрмэт ымыльо мэгчерынвыкэн. Общественныкэн организацияткок инэнлельыт нэмык’эй чинит к’итпыльэтыльылк’ылти рэнъатытвэвынво культурныкэн ынкъам гыюлетккин мигчитти, нэмык’эй вак к’утти ройыръыткок, мин’кэкинэт йытоткольыт кытйъарат э’к’имлюльэтыркыт, Нак’ам гынрыру лынъёлк’ылтэ этлы ытръэч о’ран’ э\’к’имлюльэтыльыт ройыръыт, ымы винвэ э’к’имлюльэтыльыт, к’ынур н’ан к’утырык альокэгты.

РЪЭНУТ ЭН’ИНМУ ТАН’ЫЛГЫН’ НЫМЫТВАЛЬА?
Омакатынвык к’итпыльин лымн’э гэныгйивэтлинэт цифрат ынкъам вагыргыт амэгчеркэянвэн нымнымыткук Чаакэн районкэн, микынти гайман’эн катгомэгчерэты пэраркыт. Мин’кри к’ун к’ол энаачо э’к’имлюльэтык итыркын эмигчиркэ вагыргын. Итык-ым ытри нэрэмигчирльун’ыркынэт, ынанъыттъыёл йытоткольыт, микыргин нэнэнэт еп ныппылюк’инэт, ёргэты вальыт.
Вэтгаво гэлгылин лымн’э мигчир общественностэн нымнымкин Ырыткучьын. Ынкы гавэтгыльатленат тэн’ынчичьэтык законтэ энанпаан’аткэн э’к’имлынвилыткувкин ынк’эн нымнымык ынкъам рытчык нымным э’к’имлюкыльу. Ынк’эн омакатнвык к’итпыльин амалван’ ган’энмывэтгавленат, к’утти гивлинэт, ин’к’ун э’к’имлюкэ рэтчык нымытвальыт к’ырым нытвагъан энъататгыргын, ипэ рэмкэнн’ыт ванвыт, мин’кы нарамгон’ын винвэ рывилыткувык э’к’имыл ынкъам рагаймычьавыркынэн’ыт винвэ э’к’имлынвилыткувыльыт, элвэльинэт гивлинэт – эплеэн тантэнмын’ык, ивэ, ыныкит ымы 3-5 о’равэтльат 30-пы рапаан’ыт э’к’имлюк – ынк’эн нэмык’эй к’ол энъататгыргык’ай.

ЭН’ЪЭЛЮ КМИН’ЫТ ЫНКЪАМ ВЭНРАТВЫЛГЫГЫРГЫН
Инэнлельын филиален Регионвальныкэн общественныкэн организациен Чаакэн районык Александра Военкова гивлин, ин’к’ун к’эйвэ лым мыкын’ тывъёвык акавкэтгыргыт, вэты игыр унмэкэвку ынкъам пэтле рэнрултэнн’ык льоёттэ а’к’авагыргыт вытрэтыльыт эмъэк’имлюльэтык нутэтумгыт, к’эйвэ н’ан к’утти вагыргыт отгынролтавкэгты пэран’н’огъат. Ытлён гэн’инмэтлин, вэты гынрыру лын’ык мигчитти нинъэйвыткукин кмин’ык.
Мигчирык-ым н’иныльык гынрырэтыльын Наталья Выквык’ай гивлин, вэты авнантыяатка ы’нынтыркынэт ыргынан н’энъянвыт нымнымыткукин ынкъам рык’итпэвык ытри общественныкэн мигчирык. Вэты вэнратъёлк’ылтэ ытри рэркурн’ык мытлёчетъяанан’ат, ин’к’ун мыкын’ нымытлёчетыркынат ыитри ынкъам ыргынан ы’нынк’итпэвыркынэт э’птэ ынкэгйит кмин’ыт йытоткольык рээн.
Ръак’эмлёнпаан’атынво ынкъам мэгчерымгонво районкэн филиал Округкэн ассоциациен ринъэтэнн’ыркын ырыкы винрэтыльык рээн: директорык государственныкэн учреждениен Чукоткакэн АО « Чаунский Центр занятости населения» Наталья Бирюкована рээн, авынврачык Чаакэн районкэн малявракэн Татьяна Вифлянцевана рээн, эрмэк рээн сельхозпредприятиен «Чаунское» (директор Андрей Зубенко), эрмэрык рээн ООО «ЗК «Майское» ынкъам подразделение г. Пээк ЗАО «Чукотская горногеологическая компания».

ИВКЭ ЭВНЪЭК’ИМЛЮКЭ НЪИТЫРКЫН!
Актив Чаакэн филиален Региональныкэн общественныкэн организвциен «Ассоциация коренных малочисленных народов Чукотки» гавэтгыльатлен: рычичьэтык вагыргын э’к’имлюльэткин омакатынвыткок к’итпыльин представительствэн ассоциациен нымнымыткук Аён, Биллингс, Ырыткучьын ынкъам Янран’ай, мин’кыри э’йн’эвык эрмэт нымнымкинэт, предприятияткокэн ынкъам организацияткокэн нымнымкин, лымн’э н’энъянвыт; винрэтык нымнымыткук о’равэтльат рапаан’ыльыт э’к’имлюльэтык (тымн’алголяк’ микыну итыльыт); рытэнмавык ынкъам тын’ивык председателеты Челгы-Крестэн Чукоткакэн ванлякалекал, ин’к’ун тын’ивык нымнымыткогты Аён ынкъам Биллингс ынкэкинэт митгчитльэт а’к’эмлёнпаан’атыльыт; к’итпыльэ Калеткоракэн н’иныльин инэнлельин, вальын апрелык Пээкик, нэнъынлегъэн мигчир нинъэйвыткукин кмин’ык «Ивкээвнъэк’имлюкэ нъитыркын!»; тэн’ынчичтьэтык вагыргыт ымыльо нымнымыткук Чаакэн районкэн вагыргыгъет э’к’имлюльэткин; рытэнмавык Тэнмычьын гыюлчиткин ранпаан’атынво а’к’эмлё-льатгыргын нымнымыткук.
– Эплеэным мытрэрэк’ы ынкы инъэтэтык, вэлер-ым мынтантэнмын’ынат мигчитти ранпаан’атынво а’к’эмлёльатгыргын, – плытковачык гивлин Елена Евтюхова.