Кыткытык урэтыӆьын

Ирина БАШКИРЦЕВА
gazeta@ks.chukotka.ru

Перевод Ымыьорык ыги мурыг ынпычьэ нутэтумгэ, урэтыьыт эмнукы, мыкычьык гэмо титэ ипэ гъурэтинэт. Ынин ваьыт ыги ынъёытэ мыкычьу яачы ныкэиинэт, йыыок авын документ оравэтьэн – паспорт, авын рытэнмычьавэты ваьыт. о ынин ваьын – гыйипыткуьын эмыръакаквыргэн ынкъам ыгийиин, вэймэну ынъё орагынрэтыьын Чукоткакэн София Вэвыэ, ынин вагыргын игыр мытратвыыркын каенвык приоженияк «Мургин нутэнут».

Амыроотав кыткытъйэгык, Ым вараткэн эвырэтин ыёэтык, София Фёдоровна ныэвииръыпириин. ыроеккэн мынгыткэн паро амыроотав гивиит ягнанэн. Ытръэч ынэн гэвэты. Ипэ тъэрэв гивиит ыныг нъэьи ынан гэмо ынур ымыьорык эмнуыьэ урэтыьыт ынкэ гивиитык.

– эю ыммэмэнин паспортак каетваркын ытръэч гивиит – 1947, –ныпыытээн ынин ээкык Светлана Ночина. – Чинит ытён нивин, иун гъурэтин кыткытык, ынэната нинэкрычмымури ынин оратъыёэт амырооткав кыткытъйэгык. Ыммэмы каеткорак юн кэиткуьын, ытыгэ ръотавнэн кэиткучивыьын, эю нымкыин мигчир. Ым ваэт гэмигчирэтин орагынрэтынвык чаункэн хозяйствак.

– Кытэнэчгыкоргаквыргын тэгмигчирэтыьын ынкъам йыгйыувритыьын мургин нутэтумгыэв, – нивин упономоченный главы Администрации муниципального округа Пээк нымнымык Рыткучьын. – Тэенъеп 1965 гивик София Фёдоровна гамэгчерымгоен совхозык «Певек» ярамэгчетьо, ыноры гамэгчерымгоен онъачвы бригадак СХП «Чаунское». Ытён мыкыче гинэнпиривин ведомственнакэн ынкъам муниципалкэн вайман анъя грамотата, гапынрыен анъякаета, гатамэгчермынгыквавен. Нивыпин, йыгйыав, нымигчирин ынкъам ныгыттэпин эвычэт, ченет вагыргы тыянвыьын, мэгчер гыёятынвыт эныьэты нинэинъэвыйыинэт. София Фёдоровна – ынан ынпычьын мурыг нымкин, ымыьорык ныгйип гитэин ыгу ныгыин.

ирэиккин мынгыткэн паро гивиитти София Вэвыэ чеэкэй гатваенат ывэучик Юрий Ночинык рээн, нэнкрысмэвын кынмаяквыргын. Отчой кынма вагыргык гъурэтинэт амырооткэн кымиыт – ынанмытыэн ээккэт: Ольга, Елена, Любовь, Светлана, Оксана, Александра ынкъам ирэ эккэт: Максим ынкъам Станислав.

Микыри нымытваркыт кымиыт утин мыкыкымиы ройыръыкэн мъа каек газетакэн ымыьэты акатвык. Ытръэч таэвкы, ээкык – Светлана Ночина –мигчирэтыркын инэнеьу структуракэн подраздеенияк муниципалкэн автономнакэн инээру итыьык энанкаетковатынвык кымиык «Певекская школа искусств» нымнымык Рыткучынкъам эмын эек эккэг рээн (ытювъёк Софии Фёдоровны) амноэты ытьагты ныытин.

Экык Максим нымигчирэтин тыечьыткуьу МП «Чаунское». Ытён гээвин ыныг ройыръык ыраргарэ кымиыт. Коргаквыргын, ытювъёт Александр Ночин ынкъам Надежда Ночина миргык ръэтгыпы тыеркыт. Ытри ынур ытъыютьэт орагынрэтынвык мигчирпириэт.

– Панэна ыммэмы эек амноэты ытыркын ченет рагты. Гынритыркынин. Эгатытвама тивыркынин рэтэм, оматыок – рыпъавыркынэн ынкъам тэкыргэныркын. Пэнинэми тэнэгыыркын, эмрэ тэвиръыэ, нытаягъёчгыыэн, нытароэн. Ыммэмы – нываээн, ченэт овэкэгты нытэвиръыин, ытювъёт нэнавэръэпатэнат, нинэтэвиръиинэт ымы пастъот нинэтээмиинэт орагынрэтыьыт. Нивин, чамъам ава вагырга нъынымытваан. Эмнукы ыныг рээн онпы варкыт ынинэт ытювъёт Саша ынкъам Надя гаройыръыма. Ыммэмы мыг наградальын, ынан таычьын ыныкагты – ынэн Медаль материнства. Ынкэн награда ыныкагты нэйыын, эю ынан рымэйэвнинэт амырооткэн кыминыт ынкъам кыгыкэн ирэ паро ытювъёт. Чама ыныг варкыт ыра пытытювъёт. Моргынан ымыьорык эргаво, ыгу мытыгыркын мургин ыммэмы, эпээй, пытэпээй!- пыыткугъи вэтгавык Светлана Ночина.

Хранительница языка и традиций София Вельвыне из села Рыткучи 8 марта отметила своё 78-летие, хотя точная дата появления на свет не известна даже ей