«Мургин нутэнут»

НУТЭЛЕЙВЫЛЬЫН ЫНКЪАМ АМАРАВКЭВАГЫРГЫГЪЕТ ВАЛЬЫН
Дежнёв гитлин этлы ытръэч пытлиӈыльу нутэлейвыльу, ымы гыттэпыльу дипломато, амаравкэвагыргытомгыльатыльо ыргичгу вараттэ

ФЕВРАЛЬ – ЧЬАЧАНЛЬОРГЫН
У оленных чукчей (чаучу, чавчыв) время измеряется, как не раз говорилось, жизнью оленьего стада

ВЭЛВЫЕГЫТ
Амалваӈ вальыт яанаӈат гантомгавленат о´равэтльарык, танляйвыӈ йыркъылгыпы уттынутэк ынкъам эмнуӈкы льэлеӈкы

АЗИЯ ӃУЛИНУТЭК ЛЁНТЫМЛЯТЫЛЬЫН
Тэӈвытку гатвален нутэкэликэл, миӈкы тэӈвытку плепы ганкалыровллен айгысӄынэкъаяӈӄачкэн гычормыеквэн Азиен Россиякэн

ЭӃУНМЭТЙИЛЬЫТ
Лыгъоравэтльэн, о´птыма ӄнур ӄолеваратэн, нэмыӄэй гатвален эӄунмэтйильыт нэмык´эй нытэнымчеӈ- ӄинэт. Ынӄэн вагыргын ыргынан кытэ нынръачӈытовӄэн, титэ алваӈ а´анляӈ. Ӄол ынӈин вальын вагыргын гатваален ынкъам гэкэлилин 1955 гивик, ганымӈылявлен нымытвальа Нунъэмук Константин Иивынэ., э´митлён гавалёмлен ынан ынпыянвэпы аӈӄачормыкэн Беринговкэн и´рвытгыркин. Вагыргын гакалейпватлен номерык 1 «Записки Чукотского краеведческого музея», тайкыё Магаданкэн такнигаӈынвык 1958 гивик.

ЯНВАРЬ – ЛЬОРГЫН
Оленные чукчи из разных местностей Чукотки называют январь «ынпылювленйъилгын», «ынпылювлен» (тундра Западной Чукотки), «льоргын» – старый дикий олень месяц, месяц не совсем приручённого старого быка.
ПОГОВОРКИ – ИРВЫЭӇИНМЫӃЭГТИ
Педагог из Магадана Евдокия Пимоненкова продолжает знакомить читателей с фразеологизмами чукчей.

МИӇКРИ ПЕРВЫЙ РЕВКОМ ГЭРГЫПАТЛЕН
100 гивиӈитти галягъат, титэ 16 декабрык 1919 гивик вагыргынлягыргын колчакыльэн Анадырык ӈунри гэтчылин, ынкъам ынӄэн гэпирилин Анадыркэн уездыкэн революционныкэн комитета

А´РЭӇАУТ, ЧАМА КАЛЬАНТО
– Эвын ынӈин вальын, ниӈвиӈӄин ымыльорыкы, нотатомгэты

ЫНКЫ НЫНЫЙГУЛЕВӃИНЭТ КЭЛИНЫГЙИВЭТЫЛЬЫЛӃЫЛТИ
Октябрык 1939 гивик Чукоткак гамголен мигчирэтык калеткоран рыйголявынво ынкы кэлиныгйивэтыльылӄылти